HUIS OP 1 NAAM EN TROUWEN
18 maart 2021
DE DERDENGELDENREKENING
9 april 2021HUIS OP NAAM KINDEREN, ER ZELF BLIJVEN WONEN
Inleiding
I n het verleden kwam het regelmatig voor: ouders die hun woning overdroegen aan (een van) de kinderen, maar er zelf nog bleven wonen. Op deze manier werden de kinderen juridisch gezien al eigenaar van de woning. Indien de woning vervolgens in waarde steeg, zat deze waardestijging al bij de kinderen en zou hierover geen erfbelasting meer zijn verschuldigd op het moment dat de ouders kwamen te overlijden. Dit zou anders zijn als de ouders de woning niet zouden hebben geschonken: zij waren dan namelijk eigenaar gebleven van de woning. Bij overlijden zou deze naar de kinderen vererven met alle gevolgen van dien, zoals de heffing van erfbelasting. Een andere reden om eigendom van de woning al tijdens leven over te dragen aan de kinderen was om hoge zorgkosten te voorkomen. Hoe meer eigen vermogen iemand heeft, hoe hoger de verschuldigde eigen bijdrage voor de zorg immers is. De besparing van erfbelasting en het voorkomen van hoge zorgkosten zijn ook nu nog actuele onderwerpen. De vraag is of de woning overdragen terwijl je er zelf nog blijft wonen dat ook nog is. Door verschillende wetswijzigingen pakt het voorgaande niet meer uit zoals dat vroeger het geval was. In deze blog leg ik uit waarom.Inkomstenbelasting
D e overdracht van de woning is allereerst van invloed op de inkomstenbelasting. Dat zit als volgt. Op het moment dat de ouders zelf eigenaar zijn van de woning en daar ook wonen, kwalificieert de woning als een "eigen" woning. Daarmee valt de woning in box I van de inkomstenbelasting. Wanneer de woning wordt geschonken aan de kinderen, terwijl de ouders er zelf nog blijven wonen, gaat het in beginsel niet meer om een "eigen" woning van de ouders. Sinds 2001 is het zo dat de woning dan wordt belast in box III van de inkomstenbelasting. Ook bij de kinderen wordt de woning van hun ouders - indien zij er niet gaan wonen - belast in box III. De belastingdruk in box III is, onder andere door het missen van de renteaftrek, vaak nadeliger dan de heffing van box I. De overdracht van de woning en er zelf blijven wonen brengt tegenwoordig dus vaak een (jaarlijks!) belastingnadeel voor de inkomstenbelasting met zich mee.Erfbelasting
D e inkomstenbelasting is niet de enige belasting die een rol speelt; op het moment dat de ouders overlijden komt namelijk ook de erfbelasting om de hoek kijken. Sinds 2010 bepaalt onze wet het volgende.Als ouders een woning schenken aan hun kind (of andere nauwe familieleden, zoals neven of nichten) en daar zelf tot aan het overlijden blijven wonen zonder daar een vergoeding voor te betalen (met andere woorden: het vruchtgebruik van de woning hebben), dan wordt op het moment van overlijden gedaan alsof de kinderen de woning dán pas via de erfenis verkrijgen. Er wordt dan gerekend met de waarde van de woning op het moment van overlijden. De kinderen zijn dus alsnog erfbelasting verschuldigd over de waarde van de woning op dat moment. Sinds 2010 is het voordeel voor de erfbelasting - over een eventuele waardestijging zou geen erfbelasting zijn verschuldigd - dus komen te vervallen.
Huren?
A nders wordt het als de ouders de woning terug gaan huren van het kind. Zij betalen dan namelijk een vergoeding voor hun verblijf in de woning. Als deze huur op jaarbasis 6% van de WOZ-waarde van de woning bedraagt, dan vindt de wetgever dat er geen sprake meer is van een vruchtgebruik: de ouders betalen immers voldoende voor hun verblijf. Op het moment van overlijden wordt dan niet meer gedaan alsof de kinderen de woning dan pas verkrijgen. Dit betekent echter wel dat de ouders voldoende vermogen moeten hebben om steeds deze huur aan de kinderen te kunnen voldoen. De andere kant van de medaille is dat het verschuldigd zijn van huur aan de kinderen weer een mooie mogelijkheid biedt om het vermogen van de ouders tijdens leven al uit te hollen. Door elke maand huur te betalen, neemt het vermogen van de ouders immers af. De huurinkomsten van de kinderen zijn niet belast voor de schenkbelasting: de ouders "schenken" die bedragen namelijk niet, maar zijn die verschuldigd op basis van een huurovereenkomst.
Conclusie
D e wetgeving is in de afgelopen 20 jaar meerdere keren gewijzigd en dit zorgt ervoor dat het vaak niet meer gunstig is om de woning aan de kinderen over te dragen en er zelf te blijven wonen. Dit betekent niet dat het per definitie niet meer voordelig kan zijn. Of het in uw geval al dan niet gunstig uit kan pakken, is afhankelijk van uw situatie. Wij kunnen u hier uiteraard over adviseren.
Wil je meer weten over dit onderwerp? Dan plannen we graag een afspraak met je in. Je kunt eenvoudig een afspraak maken door een mailtje te sturen of te bellen naar 013-5494975
Auteur
Nick van den Berg
Nick is kandidaat-notaris en werkzaam op de sectie personen- en familierecht op onze vestiging in Tilburg EnTrada. Hij adviseert cliënten graag over het opstellen van testamenten, levenstestamenten, samenlevingscontracten, schenkingen en planningen om erf- en schenkbelasting te besparen.
