Wat is de legitieme portie?
De legitieme portie is een minimumaanspraak in geld en wordt geregeld in de wet. Een kind heeft minimaal recht op een geldbedrag ter grootte van de helft van het erfdeel dat hij of zij zou hebben ontvangen als er geen testament zou zijn gemaakt
(de legitieme breuk). Heeft een moeder bijvoorbeeld twee kinderen en een echtgenoot als zij overlijdt, dan zou elk kind erfgenaam zijn voor een derde gedeelte. De legitieme breuk is in dit geval de helft van een derde, dus een zesde. Zou er geen echtgenoot zijn, dan zou elk kind de helft hebben geërfd: de legitieme breuk is in dat geval een kwart.
Omdat de legitieme portie een geldvordering is, is degene die een beroep heeft gedaan op zijn legitieme portie schuldeiser van de nalatenschap.
De legitieme portie speelt vooral als het kind ontevreden is over het testament, bijvoorbeeld doordat het kind niet mee-erft of minder erft. Bij dit laatste is nog van belang dat een kind geen genoegen hoeft te nemen met alles wat hij krijgt. Het kan namelijk zo zijn dat sommige bepalingen in een testament 'inferieur' zijn: deze bepalingen hoeft het kind niet te accepteren en verlagen de legitieme portie dus niet. Ben je bijvoorbeeld erfgenaam, maar rust er een bewind op jouw deel van de erfenis zodat je daarover in principe niet de vrije beschikking hebt, dan kan het zo zijn dat je dit niet hoeft te accepteren.
Let goed op als er een testament is van vóór 2003: je kunt dan te maken hebben met een legitieme portie die ervoor zorgt dat het kind mede-erfgenaam is. Laat je hierover goed informeren.
Wie kan een beroep doen op de legitieme portie?
Kinderen hebben recht op hun legitieme portie, maar als een kind eerder is overleden dan de ouder en zelf kinderen had (kleinkinderen van de overledene dus), dan kunnen de kleinkinderen een beroep doen op de legitieme. Ook als het kind een ernstig misdrijf heeft gepleegd tegen zijn ouder en hiervoor is veroordeeld, dan geldt dat de kleinkinderen in diens plaats een legitieme portie hebben.
Degene die een beroep kan doen op zijn legitieme portie, noemen we
legitimaris.
Hoe doe je een beroep op de legitieme portie?
De legitimaris meldt bij de executeur dat hij een beroep doet op zijn legitieme portie. De executeur is namelijk degene die de legitieme portie uitkeert. Meer over de executeur lees je
hier. Is er geen executeur, dan meldt de legitimaris zich bij de erfgenamen.
Voor het beroep op de legitieme portie gelden geen vormvereisten, maar het is natuurlijk wel verstandig om dit schriftelijk te doen.
Krijgt een legitimaris te weinig, dan kan hij ook een aanvullend beroep doen op de legitieme portie om bij te vorderen wat hij tekortkomt.
Bovendien geldt dat als de legitimaris de nalatenschap verwerpt, hij direct kenbaar moet maken dat hij een beroep doet op zijn legitieme portie, anders verspeelt hij deze mogelijkheid.
Binnen welke periode moet je een beroep doen op de legitieme portie?
Het beroep op de legitieme portie moet worden gedaan binnen
vijf jaar na het overlijden