VERKLARING VAN ERFRECHT
BEZOEK JURIDISCHE HOGESCHOOL
11 maart 2022
VLOG – VESTIGING RIJEN GAAT VERHUIZEN
23 maart 2022WAT IS EEN VERKLARING VAN ERFRECHT?
Wanneer iemand is overleden, komt het vaak voor dat instanties zoals de bank, verzekeringsmaatschappijen of de belastingdienst om een verklaring van erfrecht vragen. Wij kunnen je helpen bij het opstellen van een verklaring van erfrecht. In deze blog lees je wat een verklaring van erfrecht precies is en welke werkzaamheden er worden verricht om een verklaring van erfrecht af te geven. Een verklaring van erfrecht is een door een notaris opgestelde verklaring waarin wordt vastgesteld wie de erfgenamen zijn en wie er bevoegd is om alles te regelen.
Stap 1
A llereerst wordt er gekeken of de overledene een testament heeft gemaakt en zo ja wat er in het testament is bepaald. Hiervoor moeten verschillende onderzoeken worden verricht. Dit doen wij door het Centraal Testamentenregister (CTR) te raadplegen. Daarnaast kan het ook zijn dat er onderzoek bij de gemeente gedaan moet worden om vast te stellen wie de erfgenamen zijn. Indien de overledene geen testament heeft opgesteld, wordt er in de wet geregeld wie je erfgenamen zijn. Heeft de overledene een echtgeno(o)t(e) en/of kinderen achtergelaten, dan treden zij op als erfgenamen. Is er geen sprake van een echtgeno(o)t(e) of kinderen dan treden ouders en/of broers en zussen op als erfgenaam. Zo wordt er telkens verder in de familielijn gezocht naar erfgenamen.Stap 2
V ervolgens zullen wij alle erfgenamen informeren over hun rechten met betrekking tot de erfenis en zullen wij hen de keuze voorleggen hoe zij de erfenis willen aanvaarden of verwerpen. Als erfgenaam ben je niet verplicht de erfenis te accepteren. Je hebt de keuze een erfenis zuiver of beneficiair te aanvaarden of te verwerpen. Als je eenmaal een keuze hebt gemaakt, kun je deze keuze in principe niet meer veranderen. Niet altijd heeft een erfgenaam de vrije keuze om zuiver of beneficiair te aanvaarden of te verwerpen. Voor minderjarigen, personen die onder curatele staan, personen die in de wettelijke schuldsanering zijn betrokken of die failliet zijn verklaard, is er geen vrije keuze. Hun wettelijk vertegenwoordiger kan alleen namens hen beneficiair aanvaarden. Bij het verwerpen van een erfenis is voor deze personen toestemming van de rechter nodig. Voor personen van wie het vermogen door de rechter onder bewind is gesteld geldt dat de bewindvoerder namens de rechthebbende beneficiair kan aanvaarden of met toestemming van de rechthebbende zuiver kan aanvaarden.Zuiver aanvaarden
A ls een erfenis zuiver wordt aanvaard, is een erfgenaam met zijn eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden uit de erfenis. Als er in de erfenis meer schulden dan bezittingen zijn, moet je dus met je eigen vermogen dit tekort betalen. Het is van belang om, voordat je een erfenis aanvaardt, eerst te onderzoeken of de overledene schulden heeft. Denk daarbij ook aan zaken waar 'verborgen' schulden uit kunnen komen, zoals bodemverontreiniging en schulden in de onderneming van de overledene. Schulden zijn ook aanspraken van de kinderen van de overledene vanwege de erfenis van de eerder overleden ouder.Je kunt ook het zekere voor het onzekere nemen en de erfenis beneficiair aanvaarden (zie hierna). Als je namelijk eenmaal zuiver hebt aanvaard en er blijken toch schulden te zijn, dan kun je slechts in uitzonderlijke situaties je keuze veranderen en moet je in beginsel uit jouw eigen vermogen deze schulden betalen. Je zou daardoor in financiële problemen kunnen komen en zelfs failliet kunnen gaan. Pas op! Je kunt ook per ongeluk zuiver aanvaarden door je als een erfgenaam te gedragen. Dit is bijvoorbeeld wanneer je:
• spullen van de overledene verkoopt;
• de auto van de overledene op jouw naam laat overschrijven;
• een schuldeiser van de overledene betaalt. Dit kan dus ook een openstaande factuur zijn;
Het is dus van belang dat indien je een andere keuze wilt maken dan zuiver aanvaarden, je je onthoudt van bepaalde gedragingen.
Beneficiair aanvaarden
D oor beneficiair te aanvaarden wordt een erfgenaam niet met zijn eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de overledene.De erfenis moet bij beneficiaire aanvaarding volgens formele regels uit de wet met betrokkenheid van de rechter worden afgewikkeld (dit wordt 'vereffening' genoemd). Beneficiair aanvaarden vindt plaats bij de rechtbank, maar meestal via tussenkomst van de notaris, die bij de rechtbank voor de erfgenamen de beneficiaire aanvaarding kan regelen. De rechtbank maakt een akte van beneficiaire aanvaarding op; de rechtbank rekent hier €134,00 (2022) aan griffierechten voor.
Nadat de verklaring tot beneficiaire aanvaarding is afgelegd, moet de erfenis worden vereffend. Vereffening kan betekenen dat de afwikkeling van de nalatenschap volgens formele regels, die lijken op de afwikkeling van een faillissement, moet gebeuren. De bezittingen van de erfenis worden dan verkocht en uit de opbrengst worden de schulden betaald. Als er te weinig opbrengst is om alle schulden te voldoen, worden de schulden naar rato voldaan. De erfgenamen hoeven het tekort niet met hun eigen geld te betalen. In sommige gevallen kan je als echtgenoot van de overledene toch aansprakelijk zijn voor het betalen van de schulden van de overledene, bijvoorbeeld als je in gemeenschap van goederen getrouwd was.
De formele regels van vereffening hoeven niet in alle gevallen te worden gevolgd. Wij kunnen je informeren in welke gevallen deze regels wel en in welke gevallen deze regels niet of niet allemaal hoeven te worden gevolgd.
Nadat de verklaring tot beneficiaire aanvaarding is afgelegd, moet de erfenis worden vereffend. Vereffening kan betekenen dat de afwikkeling van de nalatenschap volgens formele regels, die lijken op de afwikkeling van een faillissement, moet gebeuren. De bezittingen van de erfenis worden dan verkocht en uit de opbrengst worden de schulden betaald. Als er te weinig opbrengst is om alle schulden te voldoen, worden de schulden naar rato voldaan. De erfgenamen hoeven het tekort niet met hun eigen geld te betalen. In sommige gevallen kan je als echtgenoot van de overledene toch aansprakelijk zijn voor het betalen van de schulden van de overledene, bijvoorbeeld als je in gemeenschap van goederen getrouwd was.
De formele regels van vereffening hoeven niet in alle gevallen te worden gevolgd. Wij kunnen je informeren in welke gevallen deze regels wel en in welke gevallen deze regels niet of niet allemaal hoeven te worden gevolgd.
Verwerpen
A ls een erfgenaam besluit dat hij niets uit de erfenis wil hebben, verwerpt hij de erfenis. Daarmee doet een erfgenaam definitief afstand van zijn aanspraken op de erfenis en is dan ook niet aansprakelijk voor de schulden van de overledene. Een erfgenaam die een erfenis wil verwerpen, moet bij de rechtbank een verklaring ondertekenen. Wij kunnen dit ook voor een erfgenaam regelen zodat deze niet zelf naar de rechtbank hoeft te gaan. De rechtbank maakt een akte van verwerping op; de rechtbank rekent hier €134,00 (2022) aan griffierechten voor. Een erfgenaam die wil verwerpen, moet er rekening mee houden dat in sommige gevallen zijn kinderen in zijn plaats de erfenis krijgen. Omdat een eenmaal gedane keuze niet meer te wijzigen is, is het belangrijk jouw keuze tevoren goed af te wegen. Wij kunnen je daarbij helpen: wij kunnen je adviseren bij het maken van een keuze en je helpen bij het vervullen van de verschillende formaliteiten. In een door ons toegestuurde verklaring kun je je keuze met betrekking tot de erfenis uitbrengen. Alle erfgenamen moeten hun keuze hebben uitgebracht voordat de verklaring van erfrecht kan worden afgegeven. De uitgebrachte keuze wordt vervolgens in de verklaring van erfrecht opgenomen. Zijn er veel of moeilijk vindbare erfgenamen? Dan kan de afgifte van de verklaring van erfrecht enkele weken of zelfs maanden duren.Stap 3
T ot slot wordt er in de verklaring van erfrecht ook vastgelegd wie er bevoegd is om alles te regelen. In het testament kan een executeur zijn benoemd, die met de afwikkeling van de erfenis is belast. Aan de executeur vragen wij of hij zijn taak wil aanvaarden. Als de overledene niets heeft geregeld, dan moeten alle erfgenamen samen de afwikkeling van de erfenis regelen. De erfgenamen kunnen er ook voor kiezen om één persoon een volmacht te geven, zodat hij of zij namens alle erfgenamen de erfenis kan afwikkelen. Na afronding van de onderzoeken en ontvangst van alle benodigde verklaringen kan de verklaring van erfrecht worden afgegeven. De persoon die alles gaat regelen, kan met de verklaring van erfrecht onder meer naar de bank om de rekening te deblokkeren of om de tenaamstelling van de bankrekening aan te passen, zodat vervolgens de rekeningen kunnen worden betaald. Heb jij een verklaring van erfrecht nodig of wil je nog meer informatie over dit onderwerp? Neem dan gerust contact met ons op.
AUTEUR
Rowena van Strien
Rowena van Strien is kandidaat-notaris en werkt op onze vestiging Tilburg EnTrada. Heb je vragen over haar blog of wil je een afspraak met haar maken? Dan kun je haar bellen op 013 549 49 49 of mailen via r.vanstrien@dktnotarissen.nl
IK WIL GRAAG EEN AFSPRAAK
Wil je uitgebreider uitleg krijgen over dit onderwerp? Maak dan een afspraak, dan weet je binnen een paar dagen waar je aan toe bent.
