Stap 1
A
llereerst wordt er gekeken of de overledene een testament heeft gemaakt en zo ja wat er in het testament is bepaald. Hiervoor moeten verschillende onderzoeken worden verricht. Dit doen wij door het Centraal Testamentenregister (CTR) te raadplegen. Daarnaast kan het ook zijn dat er onderzoek bij de gemeente gedaan moet worden om vast te stellen wie de erfgenamen zijn. Indien de overledene geen testament heeft opgesteld, wordt er in de wet geregeld wie je erfgenamen zijn. Heeft de overledene een echtgeno(o)t(e) en/of kinderen achtergelaten, dan treden zij op als erfgenamen. Is er geen sprake van een echtgeno(o)t(e) of kinderen dan treden ouders en/of broers en zussen op als erfgenaam. Zo wordt er telkens verder in de familielijn gezocht naar erfgenamen.
Stap 2
V
ervolgens zullen wij alle erfgenamen informeren over hun rechten met betrekking tot de erfenis en zullen wij hen de keuze voorleggen hoe zij de erfenis willen aanvaarden of verwerpen. Als erfgenaam ben je niet verplicht de erfenis te accepteren. Je hebt de keuze een erfenis zuiver of beneficiair te aanvaarden of te verwerpen. Als je eenmaal een keuze hebt gemaakt, kun je deze keuze in principe niet meer veranderen.
Niet altijd heeft een erfgenaam de vrije keuze om zuiver of beneficiair te aanvaarden of te verwerpen. Voor minderjarigen, personen die onder curatele staan, personen die in de wettelijke schuldsanering zijn betrokken of die failliet zijn verklaard, is er geen vrije keuze.
Hun wettelijk vertegenwoordiger kan alleen namens hen beneficiair aanvaarden. Bij het verwerpen van een erfenis is voor deze personen toestemming van de rechter nodig. Voor personen van wie het vermogen door de rechter onder bewind is gesteld geldt dat de bewindvoerder namens de rechthebbende beneficiair kan aanvaarden of met toestemming van de rechthebbende zuiver kan aanvaarden.
Zuiver aanvaarden
A
ls een erfenis zuiver wordt aanvaard, is een erfgenaam met zijn eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden uit de erfenis. Als er in de erfenis meer schulden dan bezittingen zijn, moet je dus met je eigen vermogen dit tekort betalen. Het is van belang om, voordat je een erfenis aanvaardt, eerst te onderzoeken of de overledene schulden heeft. Denk daarbij ook aan zaken waar 'verborgen' schulden uit kunnen komen, zoals bodemverontreiniging en schulden in de onderneming van de overledene. Schulden zijn ook aanspraken van de kinderen van de overledene vanwege de erfenis van de eerder overleden ouder.
Je kunt ook het zekere voor het onzekere nemen en de erfenis beneficiair aanvaarden (zie hierna). Als je namelijk eenmaal zuiver hebt aanvaard en er blijken toch schulden te zijn, dan kun je slechts in uitzonderlijke situaties je keuze veranderen en moet je in beginsel uit jouw eigen vermogen deze schulden betalen. Je zou daardoor in financiële problemen kunnen komen en zelfs failliet kunnen gaan.
Pas op! Je kunt ook per ongeluk zuiver aanvaarden door je als een erfgenaam te gedragen. Dit is bijvoorbeeld wanneer je:
• spullen van de overledene verkoopt;
• de auto van de overledene op jouw naam laat overschrijven;
• een schuldeiser van de overledene betaalt. Dit kan dus ook een openstaande factuur zijn;
Het is dus van belang dat indien je een andere keuze wilt maken dan zuiver aanvaarden, je je onthoudt van bepaalde gedragingen.
Beneficiair aanvaarden
D
oor beneficiair te aanvaarden wordt een erfgenaam niet met zijn eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de overledene.