Inleiding
H
oe goed je als familie ook met elkaar overweg kunt, er zijn altijd gevoeligheden uit het verleden. Kleine ergernissen of frustraties. Dat is niet erg. Met een beetje wellevendheid en omgangsvormen blijven de banden goed en kunnen verjaardagen gezellig samen worden gevierd. Dat wordt in 33% van de gevallen helaas anders nadat vader en moeder beiden zijn overleden. Bij het eerste overlijden van een ouder worden de banden vaak beschermd doordat via de wet, of anders meestal bij testament, de langstlevende ouder beschermd wordt en alle goederen krijgt toebedeeld. De kinderen hebben dan vaak maar een zeer beperkte rol. Maar bij het overlijden van de tweede ouder zijn de kinderen op elkaar aangewezen. Nog los van
bepalingen in het testament moeten zij hoe dan ook samen het huis opruimen. Dat kan soms tot verrassende, maar ook verdrietige onmin leiden. En dat is jammer. Want hoe goed je relatie met de buren en je vrienden ook is, die is toch vergankelijk, daar waar een familieband voor het leven is. En dan kun je maar beter proberen om het gezellig te houden. Daarom tref je in dit artikel aan aantal tips om potentiële ruzie te voorkomen.
1. Zorg dat iedereen ongeveer gelijk bedeeld wordt.
2. Ben duidelijk over de bedoeling en achtergrond van je wensen.
3. Beperk de rol van de schoonfamilie zo veel als mogelijk.
4. Waardeer de bijzondere goederen behalve naar economische, ook naar emotionele waarde.
5. Organiseer bij leven al een verdelingsbijeenkomst.
6. Heb respect voor ieders plaats in de familie opstelling.
7. Maak het niet te ingewikkeld.
8. Zorg dat de administratie op orde is.
9. Benoem een (onafhankelijk) executeur.
Zorg dat iedereen ongeveer gelijk bedeeld wordt
O
m de familiebanden goed te houden is het verstandig om alle kinderen ongeveer gelijk te bedelen. Behalve in economische zin, maar zeker ook in emotionele zin. Als het ene kind steeds een aai over de bol krijgt en het andere kind niet, dan kan dat later frictie geven. Economisch gezien begint dat bij schenkingen bij leven, in welke vorm dan ook. Als Johan op kosten van vader en moeder heeft mogen studeren en de andere kinderen niet, dan is daar een ongelijkheid ontstaan. De kans dat de andere kinderen die ongelijkheid bij de verdeling van de nalatenschap alsnog willen rechttrekken komt vaker voor dan je zou denken. Het is dus zaak om de andere kinderen bij leven al te compenseren (en daar duidelijk over te zijn) of dat later via een testament te doen. Bijvoorbeeld door een compensatielegaat . En daar ook bij leven al duidelijk over te zijn.
Ben duidelijk over de achtergrond en bedoeling van je wensen
A
ls ouders is het van belang om de kinderen duidelijk te maken wáárom je bepaalde goederen bij leven schenkt of in een testament bij legaat nalaat. Als daar van te voren over gesproken is, dan kan daar ook begrip voor opgebracht worden. En met begrip komt acceptatie.
Bijvoorbeeld
Moeder heeft in haar testament opgenomen dat een bepaald schilderij bij haar overlijden naar haar oudste zoon Marcel moet gaan. De reden hiervan is dat moeder dit schilderij na een miskraam heeft gekocht en dat zij kort daarna van Marcel in verwachting was. Dat schilderij is voor haar altijd het symbool geweest van zijn ontstaan. Doordat bij leven al in het gezin te bespreken, kunnen de andere kinderen misschien teleurgesteld zijn of zich miskend voelen, maar ook begrip hebben. En misschien zelfs ook het mooie van zo'n symbool inzien. En daardoor accepteren ze die verdeling veel eerder.
Zorg dat de schoonfamilie geen rol heeft bij de verdeling
I
s het al lastig om met eigen broers en zussen op één lijn te komen, nog lastiger wordt het als ook de aangetrouwde familie een (informele) stem heeft. Ook al is het voor de broers en zussen niet aan te tonen, het is meestal vrij duidelijk met wiens woord door een persoon gesproken wordt. En hoe goed de schoonfamilie ook geaccepteerd is, dat valt niet altijd in goede aarde bij de andere gezinsleden.
Waardeer naast economisch ook naar emotionele waarde
D
aar waar een bepaald goed economisch niets meer waard is, kan dat emotioneel heel anders zijn. Daarom is het ook van belang om eerst, voordat de opkoper langs komt of de container
besteld wordt, na te gaan wie welke spullen graag wil hebben en waarom. Heeft het goed een bijzondere waarde voor die persoon en voor een ander veel minder? Dan kun je daar bij de verdeling rekening mee houden. Zie verder bij gelijke verdeling.
Bijvoorbeeld
Patrick en Jannie zijn broer en zus en moeten de nalatenschap van hun ouders verdelen. Jannie is alleenstaand. Patrick is getrouwd met Elise en zij hebben twee dochters, Jet van 3 en Sanne van 5.
In de nalatenschap zit het oude (antieke) en nog in goede staat verkerende poppenhuis en het zilveren bestek. Beiden zijn van gelijke economische waarde. Elise heeft tijdens het ziekbed van moeder al tegen Patrick gezegd dat het voor Jet en Sanne enorm leuk zou zijn als het poppenhuis naar hen gaat. Dat komt volgens haar ook mooi uit, want Jannie heeft tóch geen kinderen en leeft behoorlijk "op stand", zodat zij het zilveren bestek mooi kan gebruiken. Patrick denkt dat dus "even" te kunnen regelen.