WILSRECHTEN EN WAAR HEBBEN JE KINDEREN RECHT OP?
12 november 2021
VLOG – DOORHALEN HYPOTHEEK
3 december 2021VOOGDIJ REGELEN VOOR DE KINDEREN
We denken er liever niet over na: Wat gebeurt er met de kinderen als beide ouders zijn overleden? Als allebei de ouders zijn overleden, wordt bekeken wie bijvoorbeeld de zorgtaken overneemt, maar ook wie de financiële belangen van de kinderen behartigt.
Het is belangrijk om hier over na te denken. Voor iedere situatie en ieder kind is immers een passende oplossing nodig. Dit zorgt voor rust en duidelijkheid na het overlijden, hetgeen natuurlijk ook van belang is voor de kinderen zelf. In deze blog wordt aangegeven welke mogelijkheden er zijn om iets te regelen voor de voogdij over de kinderen, nadat een of beide ouders zijn overleden.Wat is voogdij en wanneer is dit nodig?
I n de wet wordt een onderscheid gemaakt tussen ouderlijk gezag en voogdij. Ouderlijk gezag en voogdij zijn van toepassing bij minderjarige kinderen. Ouders hebben meestal het ouderlijk gezag over hun minderjarige kinderen. Als één ouder is overleden dan zal in de meeste gevallen de andere ouder het ouderlijk gezag behouden of overnemen. Indien dit niet het geval, dan zal dus een voogd nodig zijn. Als er geen ouders meer zijn met ouderlijk gezag (bijvoorbeeld omdat beide ouders zijn overleden) dan is geen sprake meer van ouderlijk gezag. Een ander persoon zal deze taken dan moeten overnemen; er is dan geen sprake van ouderlijk gezag, maar voogdij.Hoe kan voogdij geregeld worden?
H et regelen van voogdij kan op verschillende manieren, deze worden hieronder op een rij gezet. Optie 1: Een testament In een testament kan een voogd worden benoemd. Een testament stel je op bij de notaris. In een testament kan worden opgenomen of er één voogd is, of dat twee voogden tegelijkertijd (samen) voogd zijn. Ook kan in het testament een 'reservevoogd' wordt aangewezen voor het geval de eerst aangewezen voogd door omstandigheden niet kan, wil of mag optreden als voogd. In het testament kan de voogdij per kind of voor alle kinderen tegelijkertijd worden aangewezen. Ook kan de voogdijbenoeming worden aangevuld met verdere wensen, zoals de wens dat de kinderen in één gezin moeten worden opgenomen en opgevoed. Desgewenst kan een beloning worden opgenomen voor de voogd(en). In een testament kunnen ook andere regelingen worden getroffen, zoals het benoemen van een testamentair bewindvoerder of een executeur. Door het instellen van een testamentair bewind worden de erfdelen van de kinderen tot een door jezelf gekozen leeftijd (bijvoorbeeld 21 jaar) beheerd door de bewindvoerder. Zo voorkom je dat de kinderen op 18-jarige leeftijd (dan stopt immers de voogdij en dus ook het beheer van de voogd over het vermogen van het kind) het vermogen uitgeven aan onnodige zaken. Het aanstellen van een executeur zorgt ervoor dat een door jou gekozen persoon de nalatenschap afwikkelt. Een testament beperkt zich dus niet tot de voogdijbenoeming, maar wordt volledig afgestemd op jouw wensen. Optie 2: Gezagsregister Sinds 1 april 2014 is het ook mogelijk om zonder een bezoek aan de notaris een voogd aan te wijzen voor minderjarige kinderen. Dit kan door een aantekening te maken in het gezagsregister. Je kan de aanvraag digitaal indienen via de website van de rechtbank (www.rechtspraak.nl). Ten opzichte van het testament kent het gezagsregister wel een aantal beperkingen: • de benoeming van de voogd moet per kind worden ingediend en geldt dus niet automatisch voor alle kinderen. Het is uiteraard mogelijk om hiervoor telkens dezelfde persoon aan te wijzen; • je hebt hiervoor de DigiD van het kind nodig. Dit betekent dat alleen voor de al geboren kinderen een voogd kan worden aangewezen in het gezagsregister. Voor nog ongeboren kinderen is dit dus niet mogelijk; • het gezagsregister is openbaar en kan dus door andere personen worden geraadpleegd (dit in tegenstelling tot een testament, dat tijdens leven door niemand in te zien is); • het formulier waarmee een aantekening kan worden gemaakt in het gezagsregister bevat geen mogelijkheid om de voogd een beloning toe te kennen of andere wensen duidelijk te maken; • het gezagsregister beperkt zich tot het benoemen van een voogd. Andere zaken op het gebied van de nalatenschap zijn dus niet geregeld met een aanwijzing in het gezagsregister (zoals een langstlevende-regeling, testamentair bewind of een executeur);• in het gezagsregister kunnen niet meer dan twee voogden worden benoemd. Het is dus niet mogelijk om meer reservevoogden te benoemen;
• je krijgt bij het invullen van het gezagsregister geen juridisch advies over de voogdijbenoeming.
Optie 3: De rechter
Als geen voogd is aangewezen, dan wijst de rechter een voogd aan op het moment dat het ouderlijk gezag komt te ontbreken. Als er onenigheid is over de voogdij, dan kan de rechter om advies vragen bij de Raad voor de Kinderbescherming. De rechter kan eventueel een gecertificeerde instelling tot voogd benoemen. Ouders kunnen geen instelling benoemen tot voogd, maar alleen personen.
Nota Bene
E en ouder van een kind hoeft op het moment dat hij/zij een voogd aanwijst in zijn/haar testament of via het gezagsregister niet per sé het ouderlijk gezag te hebben. Deze voogdijbenoeming heeft echter alleen werking als die ouder op het moment van zijn/haar overlijden wel het ouderlijk gezag had.Wie kan geen voogd aanwijzen?
A lleen de ouder van het kind kan een voogd aanwijzen. Als een niet-ouder het gezag heeft over het kind, samen met de ouder van het kind, dan zal deze niet-ouder automatisch na het overlijden van de ouder van het kind voogd worden. Deze niet-ouder kan niet zelf een voogd aanwijzen, voor het geval hij/zij zelf komt te overlijden.Één voogd of twee voogden
E r kan een of maximaal twee gezamenlijke voogden worden aangewezen. In een testament kunnen ook nog reservevoogden worden aangewezen. Twee gezamenlijke voogden zijn samen (naar draagkracht) onderhoudsplichtig voor de kinderen. Een enkele voogd is dat niet. Het kan verstandig zijn daarop de voogdijbenoeming aan te passen.Meerdere voogdijbenoemingen
H eb je meerdere voogdijbenoemingen laten vastleggen, bijvoorbeeld in een testament én in het gezagsregister, dan geldt alleen de laatst gemaakte aanwijzing.Ná het overlijden
A ls er een voogd is aangewezen voor een kind, en de gezaghebbende ouder(s) zijn beide niet meer in leven, dan is de voogdij niet automatisch geregeld. De voogd moet namelijk verklaren dat hij bereid is om daadwerkelijk voogd te zijn. Hiervoor moet een bereidverklaring worden afgelegd bij de rechtbank van de woon- of verblijfplaats van het kind. De bereidverklaring moet worden afgelegd binnen 14 dagen nadat de benoeming op officiële wijze bekend is gemaakt aan hem. Deze termijn kan niet worden verlengd. Als de termijn verstrijkt zonder bereidverklaring, dan benoemt de rechtbank op verzoek of automatisch een voogd (die kan eventueel dezelfde voogd zijn als die in het testament of in het gezagsregister was opgenomen). Vragen of een afspraak maken voor het opstellen van een testament? Neem gerust contact met ons op.
AUTEUR
Marion van der Eijk
Marion van der Eijk is kandidaat-notaris en werkt op onze vestiging Gilze en Rijen. Heb je vragen over haar blog of wil je een afspraak met haar maken? Dan kun je haar bellen op +31(0)161 455 851 of mailen via m.vandereijk@dktnotarissen.nl
IK WIL GRAAG EEN OFFERTE
Wil je graag een indicatie van de kosten? Hieronder kun je een prijsindicatie opvragen. We brengen je zo spoedig mogelijk op de hoogte.
IK WIL GRAAG EEN AFSPRAAK
Wil je uitgebreider uitleg krijgen over voogdij en/of testamenten? Maak dan een afspraak, dan weet je binnen een paar dagen waar je aan toe bent.
